അഫ്‍ഗാന്‍ പ്രതിസന്ധി: ഇന്ത്യയിലെ ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട്‍സ്‍ വിപണിക്ക് തിരിച്ചടിയാകും

‘അഫ്ഗാനിസ്ഥാനെ ആശ്രയിച്ചാണ് എന്റെ ബിസിനസ് പൂര്‍ണമായും നടന്നു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. മിക്കവാറും അവിടെ നിന്നാണ് ഇങ്ങോട്ട് ഇറക്കുമതികള്‍ ചെയ്യുക,’– സിംഗ് പറഞ്ഞതായി ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍ ടൈംസ് റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

ഉണങ്ങിയ പഴ വര്‍ഗങ്ങള്‍, വാല്‍നട്ട്, പിസ്്ത, ഉണക്ക മുന്തിരി, അത്തിപ്പഴം, ബദാം എന്നിവ കത്ര ഈശ്വര്‍ ഭവനിലെ തന്റെ കടക്കുള്ളില്‍ ചെറിയ പാത്രങ്ങളിലായി സിംഗ് വളരെ മനോഹരമായി നിരത്തി വെച്ചിരിക്കുന്നു.

പഴയ ഡല്‍ഹിയിലെ ഖാരി ബാവോലിയില്‍ നൂറുകണക്കിന് ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട് മൊത്തക്കച്ചവടക്കാരാണുള്ളത്. മങ്ങിയ വെളിച്ചമുള്ള വഴികളാണത്രയും.’രാജ്യത്തെ ഒരു കമ്പോളത്തിനും ഈ മാര്‍ക്കറ്റിനേക്കാള്‍ പഴയതും ആഴമേറിയതുമായ ബന്ധം അഫ്ഗാനുമായി സ്ഥാപിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല,” അദ്ദേഹം പറയുന്നു.

ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട് മാര്‍ക്കറ്റായ ഖാരി ബാവോലി രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട് ഇറക്കുമതിക്കാരുള്ള ഇടമാണ്. അതിന്റെ നടത്തിപ്പും അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍കാര്‍ തന്നെ. കേന്ദ്ര വാണിജ്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ട്രേഡ് ഡാറ്റാ ബേസിന്റെ കണക്കു പ്രകാരം അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ നിന്നുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ഇറക്കുമചി 2020-21 കാലയളവില്‍ 37,00 കോടി രൂപയായി. പഴങ്ങളും പരിപ്പും 2,300 കോടിയിലധികം വരും. ഇന്ത്യയിലെ 85% ഉണങ്ങിയ പഴങ്ങളും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ നിന്നാണ് വരുന്നതെന്ന് ചില കണക്കുകള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സിംഗിനെ പോലെ നിരവധി കച്ചവടക്കാരാണ് അതിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നത്.

ചരിത്രം ഖാരി ബാവോലിയിലൂടെ



മുഗള്‍ കാലം മുതല്‍, ചാന്ദ്‌നി ചൗക്കിലെ ഖാരി ബാവോലി വാണിജ്യ സിരാ കേന്ദ്രമായി പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ മേഖലകളില്‍ നിന്നും വിദേശത്തു നിന്നും ഉണങ്ങിയ പഴക്കച്ചവടക്കാരെയും വ്യാപാരികളേയും ആകര്‍ഷിക്കുന്ന ഇടമാണിത്.

പരവതാനികളും ഉണങ്ങിയ പഴങ്ങളും വഹിച്ച് കാരവാനുകളില്‍ സഞ്ചരിച്ച പത്താന്‍ വ്യാപാരികള്‍ 18ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍, അഫ്ഗാനില്‍ നിന്ന് ഡല്‍ഹിയിലേക്കും മറ്റ് ദേശങ്ങളിലേക്കും വ്യാപിച്ചു കിടക്കുന്ന വ്യാപാര ശൃംഖല തന്നെ രൂപീകരിച്ചിരുന്നു.

‘ചാന്ദ്‌നി ചൗക്കില്‍ അവര്‍ തങ്ങളുടെ സാധനങ്ങള്‍ പ്രാദേശിക വ്യാപാരികളുടെ കമ്മീഷന്‍ ഷോപ്പുകളെന്നറിയപ്പെടുന്ന തുറന്ന അഡാറ്റ് കടകളില്‍ വിറ്റു,’– ഖാരി ബാവോലിയിലെ ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട്‌സും സുഗന്ധ വ്യജ്ഞനങ്ങളും വില്‍ക്കുന്ന വ്യാപാരികളുടെ സംഘടനയായ കിരാന കമ്മിറ്റി ഡല്‍ഹി മുന്‍ സെക്രട്ടറി ലളിത് കുമാര്‍ ഗുപ്ത വിശദീകരിച്ചു.

തിരക്കേറിയ മാര്‍ക്കറ്റില്‍ ഓഫീസ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന കെട്ടിടത്തിലെ ചുമരില്‍ എഴുതിയിരിക്കുന്നത്, 1906ല്‍ രൂപീകരിച്ചതാണെന്നും, ഇത് ചാന്ദ്്‌നി ചൗക്കിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയ വ്യാപാരി സംഘടനയാക്കി മാറ്റിയെന്നുമാണ്.

ചരിത്രപരമായി അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ ഉണക്ക പഴങ്ങള്‍ കച്ചവടം ചെയ്തിരുന്ന പത്താന്‍ വംശജര്‍ ഇന്ത്യയുമായി കച്ചവടം ആരംഭിക്കുന്നതും അങ്ങനെയാണ്. ഇന്നും ആ ഉണക്ക പഴം കച്ചവടം ചെയ്യുന്നതിന്റെ ഭരണവും അവര്‍ക്ക് തന്നെ.

ഇന്ത്യ വിഭജനത്തിന് ശേഷം, പെഷവാറിലെയും ക്വറ്റയിലേയും പല വലിയ ഉണക്ക പഴ കച്ചവടക്കാരും അതുപോലെ വിഭജനം നടക്കാത്ത ഭാഗങ്ങളിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട മറ്റു രണ്ട് ഉണക്ക പഴ കച്ചവട കേന്ദ്രങ്ങളിലെ വ്യാപാരികളും ഖാരി ബാവോലിയിലേക്ക് മാറി. ഇവര്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനികളുമായാണ് കച്ചവടം നടത്തി വന്നിരുന്നത്. പിന്നീട് ഖാരി ബാവോലിയിലേക്ക് തങ്ങളുടെ കച്ചവടം ഊട്ടിയുറപ്പിക്കാന്‍ വന്നവര്‍ അഫ്ഗാനികളുമായി കച്ചവടബന്ധം ശക്തമാക്കുക വഴി വ്യാപാരം വിപുലീകരിക്കുക കൂടി ചെയ്തു.

1952ല്‍ പെഷവാറില്‍ നിന്നുള്ള ഈ വ്യാപാരികളാണ് ഇന്തോ-അഫ്ഗാന്‍ ചേംബര്‍ ഓഫ് കൊമേഴ്‌സ് രൂപീകരിച്ചത്. ഇന്നതില്‍ 250 ഓളം അംഗങ്ങളാണുള്ളത്. പഴയതും വലിയതുമായ ഉണക്ക പഴങ്ങള്‍ ഇറക്കുമതിചെയ്യുന്നവര്‍ വരെ ഈ അംഗങ്ങളില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

‘രണ്ട് രാജ്യങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള വ്യാപാര ബന്ധത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എമന്ന ലക്ഷ്യത്തോട് കൂടിയായിരുന്നു ഈ സംഘടന രൂപീകരിച്ചത്. അന്നതില്‍ ഇന്ത്യയിലേയും അഫ്ഗാനിലേയും വ്യാപാരികള്‍ ഉള്‍പ്പെട്ടിരുന്നു.’ — ഇന്‍ഡോ-അഫ്ഗാന്‍ ചേംബര്‍ ഓഫ് കൊമേഴ്‌സ് പ്രസിഡന്റും ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ വലിയ ഡ്രൈഫ്രൂട്ട് ഇറക്കുമതിക്കാരനും കയറ്റുമതിക്കാരനുമായ തുള്‍സി നട്ട്‌സ് ആന്‍ഡ് ഡ്രൈഫ്രൂട്ട്‌സ് ബ്രാന്‍ഡിന്റെ ഉടമയായ കന്‍വര്‍ജിത് ബജാജ് (79) പറയുന്നു.

ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വാണിജ്യ ബന്ധം കൂടുതല്‍ മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ വേണ്ടി ആരംഭിച്ച ആദ്യത്തെ വാണിജ്യ സ്ഥാപനമായ ഇന്തോ-അഫ്ഗാന്‍ ചേംബര്‍ ഓഫ് കൊമേഴ്‌സ് ഖാരി ബവോലിയിലെ കത്ര ഈശ്വര്‍ ഭവനിലാണ് രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്തത്. ഇപ്പോഴും ഇവിടെ അതിന്റെ ഓഫീസ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു.

‘ഇവിടത്തെ പല ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട് കച്ചവടക്കാരുടേയും ഓഫീസ് കാബൂളില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നു. 1990 കളുടെ തുടക്കത്തില്‍ ആ രാജ്യത്ത് സുരക്ഷാ ഭീഷണികള്‍ ഉയര്‍ന്നതോടെ മറ്റുള്ളവരെ പോലെ ഞങ്ങളും ഓഫീസ് അടച്ചുപൂട്ടി,’ മറ്റൊരു പ്രധാന ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട് ഇറക്കുമതിക്കാരനായ ഹിന്ദ് ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ കമ്പനി നടത്തുന്ന എസ്എം വാധ്വ വിശദീകരിച്ചു.

1996 മുതല്‍ 2001 വരെയുള്ള അഞ്ച് വര്‍ഷക്കാലം അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ നിന്നുള്ള ഡ്രൈ ഫ്രൂട്ട് കച്ചവടത്തിന് തടസ്സം വന്നു. 2003ല്‍ ഇന്ത്യയും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനും 50 ശതമാനം മുതല്‍ നൂറ് ശതമാനം വരെ ഗണ്യമായ ഡ്യൂട്ടി ഇളവുകള്‍ അനുവദിച്ച ഒരു മുന്‍ഗണനാ വ്യാപാര കരാര്‍ (PTA) ഒപ്പുവെക്കുകയുണ്ടായി. അതിനുശേഷം 2005 ഓടു കൂടി വ്യാപാരമേഖലയില്‍ കുതിച്ചു ചാട്ടം തന്നെ ഉണ്ടായി. പിന്നീടങ്ങോട്ട് ഇക്കാലയളവ് വരെ ക്രമാനുഗതമായ വളര്‍ച്ചയാണ് കൈവന്നത്.

വ്യാപാരം അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചതോടെ പല ഖാരി ബാവോലി വ്യാപാരികളും വീണ്ടും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലേക്ക് പോകാന്‍ തുടങ്ങി. ഏകദേശം 10 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ്, കൂടുതല്‍ അഫ്ഗാന്‍ വ്യാപാരികള്‍ ഖാരി ബാവോലിയിലേക്കും വരാന്‍ തുടങ്ങി. ചിലരാകട്ടെ കച്ചവടം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാനായി ദീര്‍ഘകാലത്തേക്ക് അടുത്ത പ്രദേശങ്ങളില്‍ വീടുകളും മുറികളും വാടകക്കെടുത്തു.

‘വില വെച്ചു നോക്കിയാല്‍ തങ്ങള്‍ക്ക് നല്ലൊരു ഇടപാട് ഇവിടെ ലഭിക്കുന്നില്ലെന്നും, എന്നാല്‍ കച്ചവടം നടത്തിയ പണം കൃത്യസമയത്ത് ലഭിക്കുമെന്നും കണ്ട് പലരും ഇവിടേക്ക് വരാന്‍ തുടങ്ങി,’ പേര് വെളിപ്പെടുത്താനാഗ്രഹമില്ലാത്ത ഒരു പ്രാദേശിക വ്യാപാരി പറഞ്ഞു.

‘പല അഫ്ഗാന്‍ വ്യാപാരികളും ഇവിടെ സ്വന്തമായി കടകളും ഓഫീസുകളും സ്ഥാപിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാല്‍ ഇപ്പോള്‍ അവര്‍ ഉണങ്ങിയ പഴങ്ങള്‍ കൊണ്ടുവന്ന് അതിന്റെ സാമ്പിള്‍ നോക്കി വില നിശ്ചയിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഇതേത്തുടര്‍ന്ന് പ്രാദേശിക വ്യാപാരികളും തങ്ങളുടെ ഉണക്ക പഴങ്ങള്‍ ഇവിടെ ഇറക്കുമതി ചെയ്യാനാരംഭിച്ചു. വ്യാപാരികള്‍ ചരക്ക് വില്‍ക്കുന്നതുവരെയും വിപണിയില്‍ തന്നെ ഉണ്ടാകും. അവര്‍ക്ക് പണവും ലഭിക്കും.’ കന്ധര്‍ ട്രേഡിങ് എന്ന സ്ഥാപനം നടത്തുന്ന കപില്‍ ഗുലാട്ടി വ്യക്തമാക്കി. ഉച്ച കഴിഞ്ഞതോടെ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ നിന്നും വന്ന അത്തിപ്പഴത്തിന്റെ സ്റ്റോക്ക് എടുക്കുന്നതിന്റെ തിരക്കിലേക്ക് അദ്ദേഹം കടന്നു.

മാര്‍ക്കറ്റിലെ തിരക്കേറിയ തെരുവുകളില്‍ സൂര്യപ്രകാശം ലഭിക്കാനിടയില്ലാത്തത് കൊണ്ട് എല്ലാ കടകളിലും എല്‍ഇഡി ബള്‍ബുകള്‍ തെളിഞ്ഞുകൊണ്ടേയിരുന്നു.

‘ഇത് സീസണിന്റെ ഉയര്‍ന്ന സമയമാണ്, അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ നിന്ന് ഉണങ്ങിയ പഴങ്ങളുടെ പുതിയ വിളവ് നമുക്ക് ലഭിക്കുന്ന സമയമാണിത്. അഫ്ഗാനിലെ നിലവിലെ പ്രതിസന്ധിക്ക് പിന്നാലെ ബാങ്കിംഗ് സേവനങ്ങളും തകരുന്ന കാഴ്ചയാണ് കാണാന്‍ പറ്റുന്നത്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ തങ്ങള്‍ക്ക് അവിടത്തെ വ്യാപാരികളുമായി സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകള്‍ ഒന്നും നടത്താന്‍ പറ്റുന്നില്ല. കൂടാതെ അഫ്ഗാന്‍ സര്‍ക്കാരിലെ പല ഉദ്യോഗസ്ഥരും ഇപ്പോഴും ജോലി ചെയ്യാത്തതിനാല്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് ആവശ്യമായ പേപ്പര്‍ വര്‍ക്കുകളും നടത്താന്‍ സാധിക്കുന്നില്ല.’ ഗുലാട്ടി പറയുന്നു.

‘അഫ്ഗാനില്‍ നിന്നും വ്യാപാരം ചെയ്യാനായി ഒരുപാട് പേര്‍ വന്നിരുന്നു. താലിബാന്‍ രാജ്യം പിടിച്ചടക്കിയതോടെ അവരെല്ലാം തന്നെ ഡല്‍ഹിയില്‍ കുടുങ്ങി കിടക്കുകയാണ്.’

്അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ കാണ്ഡഹാറെന്ന സ്ഥലത്തായിരുന്നു പിതാവ് വാണിജ്യ ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചത്. ആ സ്ഥലത്തോടുള്ള ആദരസൂചകമായാണ് തന്റെ പിതാവ് കന്ധര്‍ ട്രേഡിങ് എന്ന് സ്ഥാപനത്തിന് പേരുവെച്ചത്.– ഗുലാത്തി പറയുന്നു.

വാസ്തവത്തില്‍, അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റേയോ അഫ്ഗാന്‍ നഗരത്തിന്റേയോ പേരിലുള്ള ഒരു സ്ഥാപനമല്ല ഗുലാത്തീസ്. മറിച്ച് ഈ മാര്‍ക്കറ്റില്‍ അഫ്ഗാന്‍ സ്റ്റോര്‍, കാബൂള്‍ ഡി ഹട്ടി തുടങ്ങി ഒരുപാട് പേരുകള്‍ വേറേയുമുണ്ട്.

‘എന്റെ കുടുംബത്തിന് ആ നഗരവുമായി വേരുകളുണ്ടായിരുന്നു. അതിനാലാണ് ഞങ്ങള്‍ കാബൂള്‍ ഡി ഹട്ടി എന്ന പേരിട്ടത്,’ ഖാരി ബാവോലിയില്‍ ഉണക്ക പഴം കട്ടവടം ചെയ്യുന്ന പവന്‍ദീപ് സിംഗ് വെളിപ്പെടുത്തി.

രസകരമായ ഒരു കാര്യം എന്താണെന്ന് വെച്ചാല്‍ വര്‍ഷങ്ങളായി അഫ്ഗാന്‍ കച്ചവടക്കാരുമായി ബന്ധം സ്ഥാപിച്ച മാര്‍ക്കറ്റിലെ പ്രാദേശിക കച്ചവടക്കാരെല്ലാം പഷ്തൂണ്‍ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നവരാണ്.

ചില ഉണക്ക പഴങ്ങള്‍ക്ക് നേരിയ വില വര്‍ദ്ധനവ് ഉണ്ടായതൊഴിച്ചാല്‍, അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ പ്രതിസന്ധി തങ്ങളുടെ ബിസിനസിനെ ബാധിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് പലരും പറയുന്നു. അതിന്റെ കാരണം, വരണ പഴങ്ങള്‍ ചിലി, പെറു, യുഎസ് എന്നീ രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നും ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്.

ഇന്ന് അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ നിന്നുള്ള ഇന്ത്യന്‍ ഡ്രൈ ഫ്രൂട്‌സ് ഇറക്കുമതിയില്‍ മമ്ര, ഗുര്‍ബന്ദി, ബദാം, കറുത്ത മുന്തിരി, ആപ്രിക്കോട്ട്, പിസ്ത, അസഫോറ്റ്ിഡ പോലുള്ള സുഗന്ധ വ്യജ്ഞനങ്ങളും ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

‘ബദാം ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നതില്‍ അമേരിക്ക അഫ്ഗാനിസ്ഥാനെ മറിടകടന്‌നിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ മറ്റെല്ലാത്തിനും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനെ ആശ്രയിക്കേണ്ട അവസ്ഥയാണ്. പലവിധമാര്‍ന്ന ഉണക്ക പഴങ്ങളുടെ വിപണിയില്‍ അഫ്ഗാനെ വെല്ലാന്‍ വേറൊരു രാജ്യത്തിനുമായിട്ടില്ല എന്നതിനു ഉദാഹരണമാണിത്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍ ഞങ്ങളുടെ വിപണിയില്‍ എല്ലായ്‌പ്പോഴും പ്രാധാന്യമര്‍ഹിക്കുന്നുണ്ട്.’– വാധ്വാ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

****

(Compiled by ശ്രുതി സി.ആർ)