അമേരിക്കയിലും യൂറോപ്പിലും കടുത്ത സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ വർധിച്ചുവരികയാണ്. സാമ്പത്തിക അച്ചടക്കം പാലിക്കുന്നതിനുമുള്ള നയരൂപീകരണങ്ങളിലേക്ക് വിദേശ രാജ്യങ്ങളിലെ ഭരണകൂടങ്ങൾ തയ്യാറാകുന്നു. ഐടി മേഖലകളിലടക്കം വലിയൊരു മാറ്റം ദൃശ്യമാകുന്നുണ്ട്. ലക്ഷക്കണക്കിന് ഇന്ത്യക്കാർ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവരുടെ തൊഴിൽനഷ്ടം ഇന്ത്യയിലേക്കുള്ള വിദേശ നാണയത്തിന്റെ അളവിലും വലിയ ഇടിവുണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ തകർന്ന സാമ്പത്തിക നിലക്ക് വീണ്ടുമൊരു ആഘാതമാണ് ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി. രണ്ടായിരത്തിയെട്ടിലെ സാമ്പത്തികമാന്ദ്യം സാമ്പത്തിക ഇന്ത്യയെ കാര്യമായി ബാധിക്കാതിരുന്നത് സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങൾക്ക് സമ്പദ് ഘടനയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന മേൽക്കോയ്മ കൊണ്ടും മൻമോഹൻ സർക്കാരിന്റെ യുക്തിഭദ്രമായ സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ കൊണ്ടുമായിരുന്നു. എന്നാൽ മോദി സർക്കാരിന്റെ സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ നോട്ട് നിരോധനമുൾപ്പെടെയുള്ളവ ഏറ്റവും അടിത്തട്ടിലുള്ള സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ ജീവിതത്തെപ്പോലും ബാധിക്കുകയും അവരുടെ ജീവിത നിലവാരത്തിൽപ്പോലും ശക്തമായ ഇടിവ് വരുത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ജി എസ് ടി പരിഷ്‌കാരങ്ങൾ പലതും കുത്തകകൾക്ക് സഹായകരമാവുകയും ഇടത്തരക്കാരായ കച്ചവടക്കാരുടെ വരുമാനത്തെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇങ്ങനെ താറുമാറായ ഒരു സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയിലൂന്നി എങ്ങനെയാണ് ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയെ നേരിടുക എന്നത് കാത്തിരുന്നു കാണേണ്ട സംഗതിയാണ്. വർദ്ധിക്കുന്ന തൊഴിലില്ലായ്മ നിരക്ക് ഉണ്ടാക്കുന്ന പ്രതിസന്ധിക്കൊപ്പം തൊഴിൽ നഷ്ടംകൂടി ഉണ്ടാകുന്നതോടെ കടുത്ത പ്രതിസന്ധിയിലേക്ക് രാജ്യം പോകുമെന്നതിൽ തർക്കമില്ല.
എന്തായിരുന്നു രണ്ടായിരത്തി എട്ടിലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി?
യൂറോപ്പിനെ ബാധിച്ച പൂർവകാല സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധികളെന്നപോലെ ഏറ്റവും ശക്തമായ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയായിരുന്നു രണ്ടായിരത്തി എട്ടിൽ ഉണ്ടായ മഹാമാന്ദ്യം. ആധുനിക ചരിത്രത്തില്‍ ഏറ്റവും പ്രത്യാഘാതങ്ങളുണ്ടാക്കിയ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയായിരുന്നു അത്. അമേരിക്കയുടെ ആഭ്യന്തര ലോകത്തിൽ ആരംഭിക്കുകയും അതിവേഗം ലോകരാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക സുസ്ഥിരതയിലേക്ക് കടന്നുകയറി വെല്ലുവിളികൾ ഉണ്ടാക്കുകയുമാണ് അതു ചെയ്തത്.
ഈ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയുടെ അനന്തരഫലങ്ങൾ ദൂരവ്യാപകമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി. തൊഴിലില്ലായ്മയും കൂട്ടപ്പിരിച്ചു വിടലും ലോകത്തെ പിടിച്ചുകുലുക്കുകയും പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ തെരുവുയുദ്ധങ്ങളായി മാറുകയും ചെയ്തു. ചില സർക്കാരുകൾ പ്രതിസന്ധിയിൽ പിടിച്ചു നിൽക്കാൻ കഴിയാതെ നിലം പതിച്ചു.തൊഴിൽ മേഖലകളിലെ പ്രതിസന്ധി വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലകളിലേക്കും വ്യാപിച്ചു.
അമേരിക്കൻ സാമ്പത്തിക നയങ്ങളുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ തന്നെയാണ് അന്നും സാമ്പത്തിക പ്രശ്നങ്ങളിലേക്കും പ്രതിസന്ധികളിലേക്കും ലോകത്തെ കൊണ്ടുചെന്നെത്തിച്ചത്. റിയൽ എസ്റ്റേറ്റ് മേഖലകളിൽ ഉണ്ടായ നിക്ഷേപങ്ങളും, കടം കൊടുക്കലും തുടർന്നുണ്ടായ വായ്പാ പ്രതിസന്ധികളും രണ്ടായിരത്തി എട്ടിൽ ഏറ്റവും മൂർദ്ധന്യത്തിൽ എത്തുകയും അതൊരുമിച്ച് സമൂഹത്തെ മൊത്തത്തിൽ ബാധിക്കുകയും ചെയ്തു.
രണ്ടായിരത്തി എട്ടിലെ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം വായ്പകളിൽ നൽകിയിരുന്ന അയഞ്ഞ മാനദണ്ഡങ്ങളായിരുന്നു. വായ്പാനയങ്ങളിൽ സ്വീകരിച്ച അത്തരം അയഞ്ഞ സമീപനങ്ങൾ ദൂരവ്യാപക പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുമെന്ന ധാരണ ഭരണകൂട സംവിധാനങ്ങൾക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നില്ല എന്നതാണ് യാഥാർഥ്യം.
1990-നുശേഷമുള്ള ആഗോള സാമ്പത്തിക രംഗത്തെ ചലനങ്ങൾ സങ്കീർണ്ണമായ ഒന്നായി വിലയിരുത്തപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്. വിവിധ സാമ്പത്തിക കാരണങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയ കാരണങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിനെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു സമഗ്രമായ വിശകലനത്തിലൂടെ നോക്കുകയാണെങ്കിൽ പരസ്‍പരം ബന്ധപ്പെട്ട പല ഘടകങ്ങളും ഇതിലുണ്ട് എന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കും.
1990-ന് ശേഷമുള്ള കാലഘട്ടം പല സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധികളെ നേരിട്ടിട്ടുണ്ട് അതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടത് ഏഷ്യൻ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയും 2008-ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയുമാണ്. ഈ സംഭവങ്ങൾ ആഗോള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ ദൂരവ്യാപകമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുകയും പുതിയ സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾക്ക് രൂപപ്പെടാനുള്ള അവസരമൊരുക്കുകയും ചെയ്തു.
1997-ലെ ഏഷ്യൻ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി
തൊണ്ണൂറുകൾക്ക് ശേഷമുണ്ടായ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധികളിൽ ഒന്നായിരുന്നു 1997-ലെ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി. ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും വേഗത്തിൽ വളരുന്ന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളിലൊന്നായ തായ്‌ലൻഡിലാണ് പ്രതിസന്ധി ആരംഭിച്ചത്. തായ് ഗവൺമെന്റിന് വലിയ കടബാധ്യത ഉണ്ടായിരുന്നു. തായ് ബാറ്റ് യുഎസ് ഡോളറുമായി ഉണ്ടാക്കിയ ബന്ധമാണ് അതിനൊരു കാരണമായി മാറിയത്. പണമൂല്യം കുത്തനെ ഇടിയുകയും. ഇന്തോനേഷ്യ, ദക്ഷിണ കൊറിയ, മലേഷ്യ എന്നിവയുൾപ്പെടെ മേഖലയിലെ മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് പ്രതിസന്ധി അതിവേഗം വ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു.
ഉയർന്ന തോതിലുള്ള വിദേശകടം, അമിത മൂല്യമുള്ള കറൻസികൾ, ശാസ്ത്രീയമല്ലാത്ത സാമ്പത്തിക നിയന്ത്രണങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി ഘടകങ്ങളാണ് പ്രതിസന്ധിക്ക് കാരണമായത്. പ്രതിസന്ധി രാജ്യങ്ങളെ കടുത്ത സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. പല ബിസിനസുകളും പാപ്പരായി. ഉയർന്ന തൊഴിലില്ലായ്മ, ജീവിത നിലവാരത്തകർച്ച എന്നിവക്കെല്ലാം ഏഷ്യൻ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി ആക്കംകൂട്ടി.
1990-കളുടെ അവസാനത്തിലുണ്ടായ ഡോട്ട്-കോം ബബിൾ മറ്റൊരു പ്രധാന സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയായിരുന്നു. ഇന്റർനെറ്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കമ്പനികളിലെ നിക്ഷേപത്തിന്റെ ഘടകങ്ങളാണ് ഈ പ്രതിസന്ധിക്ക് പ്രധാന കാരണമായത്. ഈ കമ്പനികളിൽ പലതിനും വ്യക്തമായ ബിസിനസ്സ് മോഡലുകൾ ഇല്ലായിരുന്നു. എന്നിട്ടും ഇന്റർനെറ്റിനെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള പ്രചാരണം കാരണം അവ ഗണ്യമായ നിക്ഷേപം സ്വീകരിച്ചു. ഈ ഊഹക്കച്ചവടം സ്റ്റോക്ക് വിലകളിൽ കുത്തനെ വർദ്ധനവിന് കാരണമായി. പല കമ്പനികളും അവയുടെ യഥാർത്ഥ മൂല്യത്തേക്കാൾ വളരെയേറെ മൂലധനം നേടി.
2000-ൽ എന്നാൽ ഈ ഊഹക്കച്ചവട വിപണി തകർന്നു. സ്റ്റോക്ക് വിലകളിൽ കുത്തനെ ഇടിവുണ്ടാക്കുകയും ഇന്റർനെറ്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി കമ്പനികളുടെ തകർച്ചക്ക് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു. ഡോട്ട്-കോം ബബിൾ തകർന്നത് നിക്ഷേപകരുടെ ആത്മവിശ്വാസം കുറയുന്നതിനും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയിലെ മാന്ദ്യത്തിനും കാരണമായി.
2008-ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയായിരുന്നു. സബ്പ്രൈം മോർട്ട്ഗേജ് വായ്പയിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനവുണ്ടായ യുഎസ് ഭവന വിപണിയിലാണ് പ്രതിസന്ധി ആരംഭിച്ചത്. ഈ വായ്പകളിൽ പലതും ഒന്നിച്ചുചേർത്ത് നിക്ഷേപകർക്ക് സെക്യൂരിറ്റികളായി വിറ്റു. പല ബാങ്കുകളും ധനകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങളും ഈ സെക്യൂരിറ്റികളിൽ വൻതോതിൽ നിക്ഷേപം നടത്തി.
2008-ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിക്ക് കാരണമായത് സാമ്പത്തിക വ്യവസായത്തിന്റെ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഒഴിവാക്കൽ, അപര്യാപ്തമായ റിസ്ക് മാനേജ്മെന്റ്, സെക്യൂരിറ്റീസ് മാർക്കറ്റിലെ സുതാര്യതയുടെ അഭാവം എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി ഘടകങ്ങളാണ്. ഈ പ്രതിസന്ധി മറികടക്കാൻ പിൽക്കാലത്ത് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ ഗവൺമെന്റ് ഇടപെടൽ ശക്തമാക്കി. ലോകവ്യാപകമായി സാമ്പത്തിക വളർച്ച വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് പല സർക്കാരുകളും ഉത്തേജക നടപടികൾ നടപ്പിലാക്കി.
ഇതെല്ലാംതന്നെ വ്യക്തമാക്കുന്നത് സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധികൾ ഭരണകൂടത്തെയും സമൂഹത്തെയും എങ്ങനെയൊക്കെ ബാധിക്കുമെന്നാണ്‌. 1990-ന് ശേഷമുള്ള ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ ദൂരവ്യാപകമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചതായി കാണാം. ആഗോള സാമ്പത്തിക വളർച്ചയിലെ ഇടിവാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു പ്രത്യാഘാതം. ഏഷ്യൻ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി പല ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളിലും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയിൽ കുത്തനെ ഇടിവുണ്ടാക്കി, അതേസമയം ഡോട്ട്-കോം ബബിളും ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയും ലോകത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയുടെ മാന്ദ്യത്തിന് കാരണമായി. ഇതെല്ലാംതന്നെ സാധാരണ മനുഷ്യന്റെ ജീവിതത്തിൽ ദൂരവ്യാപകമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുണ്ടാക്കി. മനുഷ്യരുടെ തൊഴിൽ മേഖലയെയും ജീവിതത്തെയുമത് നിരന്തരം സ്വാധീനിച്ചു കൊണ്ടരിക്കുന്നു.
