പപ്പു…! ‘കാര്യപ്രാപ്തിയില്ലാത്ത നിഷ്ങ്കളങ്കന്’ എന്ന അര്ത്ഥത്തില് കൂട്ടത്തിലെ പാവം പയ്യനെ വിളിക്കാന് ഒരുകാലത്ത് ഉത്തരേന്ത്യക്കാര് ഉപയോഗിച്ച ഓമനപ്പേര്. 2005-ല് ചോക്ലേറ്റ് കമ്പനിയായ കാഡ്ബറി ഡയറി മില്ക്ക് ആണ് പരസ്യത്തിലൂടെ പപ്പുവിനെ ദേശീയ ശ്രദ്ധയിലെത്തിക്കുന്നത്. കമ്പനിയുടെ ‘പപ്പു പാസ് ഹോ ഗയാ’ എന്ന ഹിറ്റ് പരസ്യം പപ്പുവിന്റെ പാവത്താന് പ്രതിച്ഛായയെ മണ്ടന് ഇമേജിലേക്കു മാറ്റിയെഴുതി. പ്രായം കൂടിയിട്ടും അതിനൊപ്പം മാനസികവളര്ച്ചയെത്താത്ത നിഷ്കു. പരീക്ഷയില് തോറ്റുതോറ്റ് കിടന്ന പപ്പു. തലയില് കഷണ്ടി കയറിയപ്പോള് പത്താംതരം ജയിച്ച വാര്ത്ത കേട്ട് ഞെട്ടുന്ന നാട്ടുകാരും, ഞെട്ടല് സന്തോഷത്തിനു വഴിമാറി നാട് മുഴുവന് കാഡ്ബറി ചോക്ലേറ്റ് കഴിച്ച് ആഘോഷിക്കുന്നതുമായിരുന്നു പരസ്യത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം. രാഹുല് ഗാന്ധി അമേത്തിയില്നിന്നു ജയിച്ചുകയറിയതിനു പിന്നാലെ എത്തിയ പരസ്യം തീര്ത്തും ആകസ്മികമായിരുന്നെങ്കിലും രാഷ്ട്രീയ എതിരാളികള് കാഡ്ബറിയുടെ പപ്പുവിനെ രാഹുലുമായി കൂട്ടിക്കെട്ടി. 2008ല് ‘പപ്പു കാണ്ട് ഡാന്സ്’ എന്ന ഹിറ്റ് ബോളിവുഡ് ഗാനം കൂടി വന്നതോടെ പപ്പു എന്ന പേര് ദേശീയതലത്തില് തന്നെ മണ്ടത്തരത്തിന്റെ പര്യായമായും മാറി. ഇതാണ് ബിജെപി 2014-ല് രാഷ്ട്രീയ പ്രചാരണ ആയുധമായി പ്രയോഗിക്കുകയും ഒരുദശാബ്ദത്തോളം വിജയകരമായി ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്ത പപ്പു പ്രയോഗത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനചരിത്രം.
പപ്പു വാദത്തിന്റെ അടിത്തറയും കോണ്ഗ്രസ് സംഭാവനകളും
2007 നവംബറിലെ ഡല്ഹി പ്ലീനറി സമ്മേളനത്തില് കോണ്ഗ്രസ് പ്രവര്ത്തകരെ രാഹുല് ഗാന്ധി അഭിസംബോധന ചെയ്യാനെത്തിയപ്പോള് 1985-ല് രാജീവ് ഗാന്ധി നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിനോട് കിടപിടിക്കുന്ന ഒന്നാണ് രാഷ്ട്രീയലോകം പ്രതീക്ഷിച്ചത്. സമ്മേളനത്തിനെത്തിയ 3000 കോണ്ഗ്രസ് പ്രവര്ത്തകരും ആവേശത്തിലായിരുന്നു. എന്നാല് രാഹുല് അന്ന് നടത്തിയത് തീര്ത്തും രാഷ്ട്രീയരഹിതമായ പ്രസംഗമായിരുന്നു. ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം നടത്തിയ പ്രഭാഷണം കോണ്ഗ്രസ് പ്രവര്ത്തകരെ മാത്രമല്ല, രാജ്യത്തെയാകമാനം നിരാശപ്പെടുത്തി. അവസരം കാത്തിരുന്ന ബിജെപിക്ക് കോണ്ഗ്രസ് പാളയത്തില്നിന്ന് ചില മരുന്നുകള് ലഭിച്ചതും ഇക്കാലത്താണ്. അതില് പ്രധാനം, യുപിഎയുടെ നയരൂപികരണങ്ങള് മന്ദഗതിയിലായതും രാഹുല് രാഷ്ട്രീയത്തില് സജീവമാകാത്തതാണ് ഇതിന് കാരണമെന്ന കോണ്ഗ്രസ് നേതാക്കളുടെ തന്നെ കുറ്റപ്പെടുത്തലാണ്. പാര്ട് ടൈം രാഷ്ട്രീയക്കാരനെന്ന വിശേഷണവും ഹിന്ദുത്വരാഷ്ട്രീയത്തിനെതിരെ സംസാരിക്കുന്നില്ല, രാഷ്ട്രീയം പറയുന്നില്ല തുടങ്ങിയ ആരോപണങ്ങളും വിമര്ശനങ്ങളുടെ ആക്കം കൂട്ടി. 2012 ജൂലൈയില്, അന്ന് രാഹുല് ഗാന്ധിയുടെ തലതൊട്ടപ്പന്മാരില് ഒരാളായി കരുതുന്ന ദിഗ്വിജയ് സിങ്, രാഹുല് വിദ്യാര്ത്ഥി- യുവജന രാഷ്ട്രീയത്തില് സ്വയം ഒതുങ്ങുകയാണ്. അദ്ദേഹം കോണ്ഗ്രസ് പാര്ട്ടിയുടെ മുഖ്യധാരയിലേക്ക് വരണം എന്നുകൂടി പറഞ്ഞതോടെ രാഹുലിന്റെ രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടാന് തുടങ്ങി.
അക്കാലത്ത് നിരവധി ഫണ് ആപ്പുകള് രാഹുലിനെ ലക്ഷ്യംവെച്ച് ചില കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്ന് പുറത്തിറങ്ങി.
ഇതിനൊപ്പം സമാന്തരമായി രണ്ട് കാര്യങ്ങള് സംഭവിച്ചു. ‘ഓര് പപ്പു പാസ് ഹോ ഗയ’ എന്ന ബോളിവുഡ് ചിത്രം പുറത്തുവരുന്നതും ‘പപ്പു കാണ്ട് ഡാന്സ്’ എന്ന ഗാനം പുറത്തിറങ്ങിയതുമാണ് അവ. കുട്ടികള്ക്ക് വോട്ടില്ല എന്നര്ത്ഥത്തില് കള്ളവോട്ട് തടയാന് 2008-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ‘പപ്പു കാണ്ട് വോട്ട്’ എന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ക്യാമ്പയിനും ഡല്ഹി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മിഷന്റെ വകയായി ഇക്കാലത്തുണ്ടായി. ഇതോടെ പപ്പു എന്ന പേര് വിഡ്ഢി, മണ്ടന് പ്രയോഗങ്ങള്ക്ക് പകരമായി വ്യാപകമായി പ്രയോഗത്തില് വന്നു.
പപ്പു പ്രയോഗം രാഷ്ട്രീയ ഗോദയിലേക്ക്
കോണ്ഗ്രസിലെ തൊഴുത്തില്ക്കുത്ത് നിലവിട്ട് വളരാൻ രാഹുൽ അനുവദിച്ചത് 2013 കാലത്തായിരുന്നു. 2013 ജൂലൈ പത്തിന് സുപ്രീംകോടതിയിൽ നിന്നു വന്ന ഒരുത്തരവിനെ നേരിടാൻ മൻമോഹൻ സിങ് സർക്കാർ ഒരു ഓർഡിനൻസ് കൊണ്ടുവരാൻ തീരുമാനിച്ചു. രാജ്യത്തെ ഏത് രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയിലുമുള്ള ജനപ്രതിനിധികളെ ബാധിക്കുന്ന ഗൗരവപ്പെട്ട ഒരു പ്രശ്നമാണ് പ്രസ്തുത കോടതിയുത്തരവ് സൃഷ്ടിച്ചത്. ജനപ്രതിനിധിയായിരിക്കുന്നയാൾ ഏതെങ്കിലുമൊരു കോടതിയിൽ ഒരു കുറ്റത്തിൽ കുറ്റക്കാരനെന്ന് കണ്ടെത്തുകയും രണ്ടുവർഷത്തേക്ക് ശിക്ഷിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്താൽ അയാൾക്ക് ഉടനെ ജനപ്രാതിനിധ്യത്തിൽ അയോഗ്യത സംഭവിക്കുമെന്നതായിരുന്നു വിധി. ഓഗസ്റ്റ് മാസം മുപ്പതിന് മൻമോഹൻ സർക്കാർ ജനപ്രാതിനിധ്യ നിയമത്തിന് രണ്ടാമത്തെ ഭേദഗതി ഓർഡിനൻസ് രാജ്യസഭയിൽ കൊണ്ടുവന്നു. ജനപ്രതിനിധിയെ കുറ്റവാളിയെന്ന് കണ്ടെത്തിയ ഉടനെ അയോഗ്യനാക്കരുതെന്നും, അയാൾക്ക് മേൽക്കോടതികളിൽ അപ്പീൽ പോകാനുള്ള അവസരമുണ്ടാകണമെന്നുമായിരുന്നു സർക്കാരിന്റെ നിലപാട്.
ഒരു വാർത്താ സമ്മേളനത്തിൽ വെച്ച് രാഹുൽ ജനപ്രതിനിധി നിയമഭേദഗതി ഓർഡിനൻസ് കീറിക്കളഞ്ഞു.
ഇരിക്കുന്ന കൊമ്പ് മുറിക്കുന്ന നിലപാടുമായി രാഹുൽ ഗാന്ധി രംഗത്തെത്തിയത് ഈ ഘട്ടത്തിലാണ്. ലാലുപ്രസാദ് യാദവിനെതിരായ കാലിത്തീറ്റ കുംഭകോണക്കേസിന്റെ വിധി വരുന്നത് മുന്നിൽക്കണ്ടാണ് ഓർഡിനൻസ് കൊണ്ടു വരുന്നതെന്ന് പ്രതിഷേധങ്ങൾ ഉയർന്നിരുന്നു. ഈ പ്രതിഷേധങ്ങളെ ഏറ്റെടുത്തത് രാഹുൽ ഗാന്ധിയാണ്. അദ്ദേഹം ഡൽഹിയിൽ ഒരു വാർത്താ സമ്മേളനത്തിൽ വെച്ച് മൻമോഹൻ സിങ് സർക്കാരിന്റെ ജനപ്രതിനിധി നിയമഭേദഗതി ഓർഡിനൻസ് കീറിക്കളഞ്ഞു. ഈ സംഭവത്തിനു പിന്നാലെ സർക്കാർ ഓർഡിനൻസ് പുറത്തിറക്കുന്നതിൽ നിന്ന് പിൻവാങ്ങുകയും ലാലു യാദവിന്റെ രാഷ്ട്രീയജീവിതത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ തിരിച്ചടിയായി പിന്നീടുള്ള സംഭവങ്ങൾ മാറുകയും ചെയ്തത് ചരിത്രം. ബിജെപി സർക്കാരിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ പലവിധത്തിലുള്ള ആക്രമണങ്ങൾ തന്നെ നേരിട്ടിട്ടും ഇന്നും നിലപാടിൽ വെള്ളം ചേർക്കാൻ തയ്യാറാകാത്തയാൾ ലാലു മാത്രമാണെന്നത് മറ്റൊരു കാര്യം.
2013ൽ കോൺഗ്രസ്സിനകത്ത് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ പ്രത്യേക രാഷ്ട്രീയസാഹചര്യത്തെ ബിജെപി കൃത്യമായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്ന കാഴ്ചയ്ക്കാണ് പിന്നീട് രാജ്യം സാക്ഷ്യം വഹിച്ചത്.
2013ല് അമിത്ഷായാണ് ഇന്ത്യന് രാഷ്ട്രീയ ഗോദയിലേക്ക് പപ്പു എന്ന പേര് ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നത്. നെഹ്റു കുടുംബത്തില് ജനിച്ചതിന്റെ പ്രിവിലേജ് കൊണ്ട് മാത്രം കോണ്ഗ്രസ് പാര്ട്ടിയുടെ തലപ്പത്തെത്തിയ, പക്വതയും ഇച്ഛാശക്തിയുമില്ലാത്ത, വെറും കുട്ടികളിക്കാരന് പപ്പുവാണ് രാഹുല് എന്നാണ് ആ ഒക്ടോബറില് അമിത് ഷാ രാഹുലിനെ കുറിച്ച് പറഞ്ഞത്. ഒപ്പം ന്യൂഡല്ഹിയില് കോണ്ഫെഡറേഷന് ഓഫ് ഇന്ത്യന് ഇന്ഡസ്ട്രീസിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്ത് രാഹുല് നടത്തിയ പ്രസംഗം സിഐഡി പപ്പു എന്ന പേരില് ട്വിറ്റര് ട്രെന്ഡായി മാറി. 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് എന്ഡിഎയുടെ പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനാര്ത്ഥിയായി മോദിയെ ഉയര്ത്തിക്കാട്ടി നടത്തിയ പ്രസംഗത്തില് പപ്പു പ്രയോഗം അമിത് ഷാ ആവര്ത്തിച്ചു. നെഹ്റു കുടുംബത്തിലെ ജനനംകൊണ്ട് പ്രധാനമന്ത്രി പദം പപ്പുവിന്റെ ജന്മവകാശമായാണ് കോണ്ഗ്രസ് കരുതുന്നതെന്നുമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാക്കുകള്. ബിജെപിയുടെ ഐടി സെല് രാഹുല് ഗാന്ധിയ്ക്ക് പപ്പു എന്ന പരിഹാസനാമം സ്ഥാപിച്ചുകൊടുക്കാന് നിരന്തരം പണിയെടുക്കാന് ആരംഭിച്ചത് ഇക്കാലത്താണ്.
ഗൂംഗി ഗുഡിയ എന്ന അപമാനത്തില്നിന്ന് ഇന്ദിര, ‘ഇന്ദിരയാണ് ഇന്ത്യ’ എന്ന തലത്തിലേക്ക് വളര്ന്നു വന്നു.
രാഷ്ട്രീയമായല്ലാതെ, വ്യക്തിപരമായി ആക്രമിച്ചും ആക്ഷേപിച്ചും ഒരു ഉന്നത നേതാവിനെ നേരിടുന്ന ശൈലി രാജ്യം ആദ്യമായി കാണുകയായിരുന്നു. അക്കാലത്ത് നിരവധി ഫണ് ആപ്പുകള് രാഹുലിനെ ലക്ഷ്യംവെച്ച് ചില കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്ന് പുറത്തിറങ്ങി. എന്ത് ചോദിച്ചാലും മറുപടിയായി കുറെ വിഡ്ഢിത്തരങ്ങള് ലഭിക്കുന്ന തരത്തിലായിരുന്നു അവ ഡിസൈന് ചെയ്തത്. മറുപടി കൊടുക്കുന്നയാള് രാഹുല് ആയിരുന്നു. അഥവാ പപ്പു ആയിരുന്നു. രാഹുല് വോട്ട് തേടി മല്സ്യത്തൊഴിലാളികളെ കണ്ടപ്പോള് പപ്പു മീന് പിടിച്ച് കളിക്കുകയാണ് എന്ന തരത്തിലുള്ള പരിഹാസവാര്ത്തകളും ദിനേന വന്നു. യോഗി ആദിത്യനാഥ് മുതല് ബിജെപിയിലെ മിക്ക നേതാക്കളും ആ പേര് പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്.
പിന്നീട് കോണ്ഗ്രസിനെ വിരലിലെണ്ണാവുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് ഒതുക്കിക്കൊണ്ട് വന്ന 2014-ലെ ലോക്സഭ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലമാണ് രാഹുലിന്റെ പപ്പു ഇമേജിന് പൂര്ണത നല്കിയത് എന്ന് പറയാം. ഇതിന്റെ പ്രത്യക്ഷ ഉദാഹരണമാണ് ഗൂഗിളില് ഇന്നും പപ്പു എന്ന പേര് തിരഞ്ഞാല് കിട്ടുന്ന ഫലങ്ങള്. പപ്പു എന്ന പേര് തിരഞ്ഞാല് വിക്കിപീഡിയയുടെ പേജാണ് ആദ്യം കാണുക. പിന്നാലെ രാഹുല് ഗാന്ധിയെ പപ്പുവെന്ന് വിളിക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച വാര്ത്തകളുടെയും ലേഖനങ്ങളുടെയും നീണ്ട പട്ടികയാണ്. ഇനി പപ്പുവിന്റെ ചിത്രം തിരഞ്ഞാല് രാഹുലിന്റെ ചിത്രങ്ങളാണ് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. വയസ്സ് തിരഞ്ഞാല് രാഹുല് ഗാന്ധിയുടെ വിക്കിപീഡിയ പ്രൊഫൈലിലേക്കാണ് നിര്ദേശങ്ങള് തരുന്നതും. ബി.ജെ.പി. നേതാക്കള്ക്കൊപ്പം ഐടി സെല്ലും രാപ്പകല് പണിയെടുത്തതിന്റെ ഫലം.
ലാലുവിനെ കാണാൻ രാഹുൽ ആശുപത്രിയിലെത്തിയപ്പോൾ
ചരിത്രം ആവര്ത്തിക്കപ്പെടുമോ?
ഭാരത് ജോഡോ യാത്രയിലൂടെ പപ്പു ഇമേജ് മാറ്റാന് രാഹുലിന് ഏറെക്കുറെയെല്ലാം കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ഇത്തരം ഉയര്ത്തെഴുന്നേല്പ്പുകള് നെഹ്റു കുടുംബത്തില് ആദ്യമായല്ല സംഭവിക്കുന്നത്. അതിന് അല്പം പുറകിലേക്ക് പോകണം. 1966-ല് ശാസ്ത്രിയുടെ അപ്രതീക്ഷിത മരണത്തോടെ ഇന്ദിരഗാന്ധി പ്രധാനമന്ത്രി പദത്തിലെത്തിയ സമയം. ഇന്ദിരയെ കസേരയിലിരുത്തി തീരുമാനങ്ങളെടുത്തത് കാമരാജിന്റെ സിന്ഡിക്കേറ്റ് ഗ്രൂപ്പായിരുന്നു. തുടക്കത്തില് വലിയൊരു പരിധി വരെ നിരാലംബയും അശരണയുമായിരുന്നു ഇന്ദിര. അശോക് മേത്തയും ബി.കെ. നെഹ്രുവും ദിനേഷ് സിങ്ങുമൊക്കെ അടങ്ങുന്ന ഉപദേശകവൃന്ദത്തിന് കാമരാജും അതുല്ല്യ ഘോഷും എസ്.കെ. പാട്ടിലും നിജലിംഗപ്പയുമടങ്ങുന്ന സിന്ഡിക്കറ്റിനെ നേരിടുന്നതിനുള്ള വിഭവശേഷിയും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. 1967ലെ പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ഇന്ദിരയെ നോക്കുകുത്തിയാക്കിയാണ് സിന്ഡിക്കറ്റ് കോണ്ഗ്രസ് സ്ഥാനാര്ത്ഥികളെ നിശ്ചയിച്ചത്. വി.കെ. കൃഷ്ണമേനോന് സീറ്റില്ലെന്ന കാമരാജിന്റെയും കൂട്ടരുടെയും തീരുമാനം തിരുത്തുന്നതിന് ഇന്ദിരയ്ക്കായില്ല. അന്ന് മരപ്പാവ (ഗൂംഗി ഗുഡിയ) എന്നാണ് ഇന്ദിരയെ രാഷ്ട്രീയലോകം വിളിച്ചത്. പക്ഷേ, നാല് കൊല്ലത്തിനപ്പുറം 1971-ല് പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിടാനും, കോണ്ഗ്രസ് രണ്ടായി പിളര്ന്നപ്പോള് ഇന്ദിര കോണ്ഗ്രസിനെ വിജയകരമായി നയിക്കാനും കഴിയുന്ന തലത്തിലേക്ക് അവര് വളര്ന്നു. ‘ഗരീബീ ഹഠാവോ’ എന്ന മുദ്രാവാക്യം ഒരു ജനതയുടെ മുഴുവന് മനസ്സും ഭാവനയും പിടിച്ചെടുത്തപ്പോള് ‘ഇന്ദിര ഹഠാവോ’ എന്ന ദുര്ബ്ബലമായ മുദ്രാവാക്യം ഉയര്ത്താനേ കാമരാജിനും കൂട്ടര്ക്കും കഴിഞ്ഞുള്ളു.
ഗൂംഗി ഗുഡിയ എന്ന അപമാനത്തില്നിന്ന് ഇന്ദിര, ‘ഇന്ദിരയാണ് ഇന്ത്യ’ എന്ന തലത്തിലേക്ക് വളര്ന്നു വന്നു. ഭാരത് ജോഡോ യാത്രയുടെ അവസാനം രാഹുല് പപ്പുവിളിയ്ക്ക് മറുപടിയായി സൂചിപ്പിച്ചതും ഈ കഥയാണ്. മരപ്പാവ വിളിയില് നിന്നാണ് മുത്തശി ഇന്ദിര രാജ്യത്തിന്റെ ഉരുക്കുവനിതയെന്ന വിശേഷണത്തിലേക്ക് എത്തിയത് എന്നതായിരുന്നു അത്. ചരിത്രം ആവര്ത്തിക്കപ്പെടുമെന്ന രാഹുലിന്റെ പ്രതീക്ഷ ഫലംകാണുമോയെന്ന് നമുക്ക് കാത്തിരിക്കാം!