കിഴക്കിന്റെ സൗന്ദര്യം! കലിംഗ ഉത്കല്, ഓദ്ര, കോശാല, ഒറീസ എന്നിങ്ങനെ കാലമനുസരിച്ച് പേര് മാറിയ ഇന്ത്യന് സംസ്ഥാനം, അതാണ് ഒഡീഷ. രാജവംശകാലം മുതല് ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രമായിരുന്നു തുറമുഖ വ്യാപരത്തിന് പ്രസിദ്ധമായിരുന്ന ഒഡീഷ. ബുദ്ധ, ജൈന, ഹൈന്ദവ സംസ്കാരങ്ങളെ സ്വാംശീകരിക്കുന്ന ഇവിടം ഇന്ത്യയിലെ ക്ഷേത്ര സംസ്കാരത്തിന്റെ കേന്ദ്രം കൂടിയാണ്. ഒഡീഷയിലെ ജീവിതവും കൗതുകമുണര്ത്തുന്നതാണ്. 62 ഗ്രോതവിഭാഗങ്ങള് ഇവിടെ ജീവിക്കുന്നു. അതില് 13 എണ്ണം പ്രാകൃത ഗോത്രങ്ങളാണ്.
സംസ്ഥാനത്തെ ജനസംഖ്യയില് 22.13 ശതമാനം ആദിവാസി, വനവാസി, ഗിരിജനങ്ങളാണ്. ഒറിയ ആണ് സംസ്ഥാന ഭാഷയെങ്കിലും മൂന്ന് ഗോത്ര ഭാഷകള് കൂടി സംസാരഭാഷയായുണ്ട്. 1936-ലാണ് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണ പ്രവിശ്യയായി ഒഡീഷ നിലവില് വരുന്നത്. 1948-49ല് കൂട്ടിചേര്ക്കപ്പെട്ട 24 നാട്ടുരാജ്യങ്ങള് കൂടി ഉള്പ്പെടുന്നതാണ് ഇന്നത്തെ ഒഡീഷ. 30 ജില്ലകളാണ് സംസ്ഥാനത്തുള്ളത്. സംസ്ഥാന ജനസംഖ്യയുടെ 72.87 ശതമാനം സാക്ഷരരാണ്. പുരുഷന്മാര്- 81.59ശതമാനം, സ്ത്രീകള്- 64.01ശതമാനം. ഹിന്ദുഭൂരിപക്ഷ സംസ്ഥാനമായ ഒഡീഷയില് മതാടിസ്ഥാന വര്ഗീകരണം ഇപ്രകാരമാണ്:
ഹിന്ദുക്കള്-93.63%
ക്രിസ്തുമതം-2.77%
ഇസ്ലാം-2.17%
ജൈനമതം- 0.02%
സിഖ് മതം- 0.05%
ബുദ്ധമതം 0.05%
ഇതാണ് ഒറ്റനോട്ടത്തില് അടുത്ത വര്ഷം നിയമസഭ-ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലേക്ക് പോവുന്ന ഒഡിഷ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സാഹചര്യം.
രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യം
21 ലോക്സഭ സീറ്റും 147 നിയമസഭാ സീറ്റുമാണ് സംസ്ഥാനത്തുള്ളത്. പൊതുവേ പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയ പാര്ട്ടികളുടെ ശക്തികേന്ദ്രമാണ് രാജ്യത്തിന്റെ കിഴക്കന് മേഖല. ഇവിടെയും അതേ അവസ്ഥയാണ്. 1997ല് ജനതാ ദള് പിളര്ന്ന് നവീന് പട്നായിക്കിന്റെ നേതൃത്വത്തില് രൂപികരിച്ച ബിജു ജനതാദള് ആണ് പ്രബല രാഷ്ട്രീയകക്ഷി.
2024 തിരഞ്ഞെടുപ്പ്: ഉരുത്തിരിയുന്ന പുതിയ സഖ്യസാധ്യതകൾമുന് രാഷ്ട്രീയ ചാണിക്യന് ബിജു പട്നായിക്കിന്റെ മകനാണ് 5 തവണ സംസ്ഥാന മുഖ്യമന്ത്രിക്കസേര അലങ്കരിച്ച നവീന് പട്നായിക്. പിതാവിന്റെ മണ്ഡലമായ അസ്കയില്നിന്ന് 1997ലാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഗോദയില് ആദ്യമായി ഭാഗ്യം പരീക്ഷിക്കുന്നത്. ജനതാദള് സീറ്റില് അത്തവണ കേന്ദ്രമന്ത്രിയായി. ജനതാദള് പിളര്ന്നപ്പോള് പിതാവിന്റെ പേരിലെ ബിജു കൂടെ ചേര്ത്ത് ബിജു ജനതാദള് സ്ഥാപിച്ചു. 1998ല് വാജ്പേയി മന്ത്രിസഭയിലും സാന്നിധ്യം അറിയിച്ച അദ്ദേഹം 2000ത്തില് കാവിപാര്ട്ടിയുമായി സഖ്യത്തിലേര്പ്പെട്ട് നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ജയിച്ച് ഒഡീഷ മുഖ്യമന്ത്രി കസേരയിലെത്തി. 2004ലും അതേകൂട്ടായ്മയില് വീണ്ടും ജയിച്ച് അധികാരം നിലനിര്ത്തി.
2007ല് സംസ്ഥാനത്ത് നടന്ന ക്രിസ്ത്യന് വിരുദ്ധ വര്ഗീയകലാപത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തില് ബിജെപി ബന്ധം മുറിച്ചു. ആകെയുള്ള 21 സീറ്റില് 14 എണ്ണം പിടിച്ചെടുത്ത് 2009 ലെ ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ശക്തി തെളിയിച്ചു. നിയമസഭയിലെ ബലം 147 സീറ്റില് 103 എണ്ണവും നേടികൊണ്ടായിരുന്നു. 2014 ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് 21 സീറ്റില് ഇരുപതും ബിജെഡിയുടെ കോട്ടയിലെത്തി. നിയമസഭയിലെ അംഗസംഖ്യ 103ല് നിന്ന് 117 ആക്കി ഉയര്ത്തി. കോണ്ഗ്രസിനും ബിജെപിയ്ക്കുമൊപ്പം സംസ്ഥാനത്ത് എഎപി, തൃണമൂല് കോണ്ഗ്രസ്, സിപിഎം അടക്കമുള്ള പാര്ട്ടികളും സജീവമാണ്. ബിജു ജനതാദള് നായകന് നവീന് പട്നായിക്കിന്റെ ഉരുക്കുകോട്ടയാണെങ്കിലും ഭാരതീയ ജനതാപാര്ട്ടി ആഴത്തില് വേരോടിക്കാന് കിണഞ്ഞ് പരിശ്രമം നടത്തുന്ന സംസ്ഥാനമെന്നതാണ് ഇത്തവണത്തെ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ഒഡിഷയെ രാഷ്ട്രീയ നിരീക്ഷകരുടെ ശ്രദ്ധയിലേക്ക് എത്തിക്കുന്നത്.
നിര്ണായകമാവുന്ന ഉപതിരഞ്ഞെടുപ്പ്
ആരോഗ്യമന്ത്രി നബാ കിഷോര് ദാസിന്റെ കൊലപാതകത്തെത്തുടര്ന്ന് ഒഴിവുവന്ന ജാര്സുഗുഡ നിയമസഭയിലേക്കുള്ള ഉപതിരഞ്ഞെടുപ്പിലാണ് നിലവില് പാര്ട്ടികളുടെ ശ്രദ്ധ. മെയ് 10ന് നടക്കുന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ആസന്നമായ സംസ്ഥാന-ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് നിര്ണായകമാവും. ഒഡീഷ ആരും ഭരിക്കുമെന്ന പ്രവചനങ്ങള്ക്ക് ഈ ഫലം ആക്കം കൂട്ടുമെന്നതിനാല് സീറ്റ് ഉറപ്പാക്കാനുള്ള വെമ്പലിലാണ് കക്ഷികള്. ബിജെഡിയ്ക്കായി ദീപാലി ദാസും ബിജെപിയ്ക്കായി തങ്കധര് ത്രിപാഠിയുമാണ് പോര്ക്കളത്തിലുള്ളത്. അരലക്ഷം വോട്ടിലധികം ഭൂരിപക്ഷം നേടി അടുത്ത സംസ്ഥാനത്തെ രാഷ്ട്രീയാവസ്ഥ തങ്ങള്ക്ക് അനുകൂലമാക്കുകയാണ് പാര്ട്ടികള് ലക്ഷ്യം വെയ്ക്കുന്നത്. ആരോഗ്യമന്ത്രി കൊല്ലപ്പെട്ടതിനാല് സഹതാപവോട്ടാണ് ബിജെഡി പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്.
ജീവശ്വാസം തേടുന്ന കോണ്ഗ്രസ്
നിലനില്പിനായി പോരാടി തളരുന്ന കോണ്ഗ്രസാണ് ഒഡീഷയിലേത്. ഏറെക്കാലം ഭരണത്തിലിരുന്നിട്ടുള്ള പാര്ട്ടി ലോകസഭയില് സംസ്ഥാന തലത്തില് പ്രതിനിധികളില്ലാത്ത അവസ്ഥയിലേക്കു വരെ പോയിട്ടുണ്ട്. 1980 മുതല് 1989 വരെ നീളുന്ന ഒമ്പത് വര്ഷവും 1995 മുതല് 1999 വരെയുമായി മൂന്നാംതവണ ഒഡീഷയുടെ ഭരണത്തില് കോണ്ഗ്രസ് ഇരുന്നിട്ടുണ്ട്. മുന് മുഖ്യമന്ത്രി ജാനകി ബല്ലഭ് പട്നായിക് ആയിരുന്നു അന്നത്തെ സംസ്ഥാനത്തെ പ്രമുഖ കോണ്ഗ്രസ് മുഖം. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലശേഷം സംസ്ഥാന നേതാക്കള് ഗ്രൂപ്പ് രാഷ്ട്രീയത്തില് കുരുങ്ങികിടന്നതാണ് കോണ്ഗ്രസിന്റെ തളര്ച്ചയ്ക്ക് വഴിവച്ചത്. അതോടെ ജനവും അണികളും പാര്ട്ടിയില് നിന്നകന്നു. പണ്ടത്തെ പ്രമുഖരില് ഭുരിഭാഗവും ബിജെപി പാളയത്തിലാണ്. കഴിഞ്ഞ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലേത് പോലെ പ്രത്യേക അവകാശവാദങ്ങള് ഉന്നയിക്കാതെയാവും ഇത്തവണയും കോണ്ഗ്രസിന്റെ പോരാട്ടം. എങ്കിലും രാഹുല് ഗാന്ധിയുടെ ജോഡോ യാത്ര, ദേശിയ തലത്തിലെ സംഭവവികാസങ്ങള് എന്നിവ പ്രതീക്ഷ നല്കുന്നുമുണ്ട്.
മുസ്ലിം സംവരണമെടുത്ത് വൊക്കലിഗകൾക്ക് വിതരണം ചെയ്ത് ബിജെപി; സമുദായത്തിലേക്ക് ശിവകുമാറിലൂടെ കോൺഗ്രസ്; വിശ്വാസം തിരിച്ചുപിടിക്കാൻ ജെഡിഎസ്സംസ്ഥാനത്ത് 2009ലെ ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് കോണ്ഗ്രസിന് ലഭിച്ചത് ആറു സീറ്റായിരുന്നു. 2014ല് സംപൂജ്യരായി. അത്തവണ ഒഡീഷയിലെ 21 ലോക്സഭാ സീറ്റുകളില് 14 എണ്ണമെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാന് പോയ ബിജെപി സമ്പാദിച്ചത് ഒറ്റ സീറ്റാണ്. 21 ല് 20 ഉം ബിജു ജനതാദള് കൊണ്ടുപോയി. 2019ല് ലോക്സഭയില് ബിജെഡിക്ക് അടി തെറ്റി. 21 ലോക്സഭ മണ്ഡലത്തില് 12 എണ്ണമായിരുന്നു സമ്പാദ്യം. ബിജെപി എട്ടെണ്ണം നേടി, കോണ്ഗ്രസിന് ഒന്ന്.
2014ല് നടന്ന നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലെ സീറ്റ് നീല ഇങ്ങനെ:
ബിജെഡി-117
കോണ്ഗ്രസ്-16
ബിജെപി- 10
മറ്റുള്ളവര് 4
നിലവില് നിയമസഭയില് ബിജെഡി-113 കോണ്ഗ്രസിന് 9ഉം ബിജെപിക്ക് 23ഉം അംഗങ്ങളാണുള്ളത്.
അങ്കത്തിനൊരുങ്ങുന്ന ബിജെപിയും ഞാണിന്മേല്ക്കളിയുടെ ഉസ്താദായ നവീനും
പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിന് രണ്ടുവര്ഷം മുന്നേ തന്നെ ഭാരതീയ ജനതാ പാര്ട്ടി ഒഡീഷയില് പ്രചാരണ പ്രവര്ത്തനങ്ങള് ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ദേശീയ അധ്യക്ഷന് ജെ പി നഡ്ഡയാണ് ബിജെഡി സര്ക്കാരിനെ പുറത്താക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യവുമായി ബിജെപിയുടെ അണിയറ പ്രവര്ത്തനങ്ങള്ക്ക് സാരഥ്യം വഹിക്കുന്നത്. അഴിമതി ബാണമാണ് പട്നായിക്കിനെതിരേ എയ്തിരിക്കുന്നത്. 2022ല് നഡ്ഡ തന്നെ ബിജെഡിയ്ക്കെതിരേ രംഗത്തെത്തിയിരുന്നു. വെറും പ്രാദേശിക പാര്ട്ടിയാണിത്. അതും ഒറ്റയാള് പാര്ട്ടി, അതാവട്ടെ അഴിമതിയില് കുളിച്ചിരിക്കുന്നു- ഇതായിരുന്നു നഡ്ഡയുടെ വാക്കുകള്.
കഴിഞ്ഞ ഡിസംബറില് അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാക്കുകള് കേന്ദ്രമന്ത്രി ധര്മേന്ദ്രപ്രധാനും സംസ്ഥാനത്ത് ആവര്ത്തിച്ചു. ബിജെഡിയുടെ പോരായ്മയെ ഉയര്ത്തിക്കാണിക്കാനും പാര്ട്ടി ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. അതിലൊന്ന് ബിജെഡിയ്ക്ക് ഒഡിഷയ്ക്ക് പുറത്ത് സ്വാധീനമില്ലെന്നതാണ്. ബിജെപി പ്രാദേശിക താല്പര്യം സംരക്ഷിക്കുന്ന ദേശീയ പാര്ട്ടിയാണത്രേ. രണ്ടാമത്തേത് ബിജെഡി കാരണം കഴിഞ്ഞ 22 വര്ഷമായി ക്ഷേമപദ്ധതികള് സംസ്ഥാനത്ത് എത്തിക്കാന് സാധിക്കില്ലെന്നതാണ്. നിലവില് പട്നായിക് സര്ക്കാര് കേന്ദ്ര പദ്ധതി പുനര്നാമകരണം ചെയ്ത് സംസ്ഥാന സര്ക്കാര് സംരംഭങ്ങളാക്കി ജനങ്ങളെ പറ്റിക്കുന്നു. ഡോക്ടര്മാരും അധ്യാപകരും ആവശ്യത്തിനില്ലാത്ത അവസ്ഥ, കുടിവെള്ള പ്രശ്നം, തൊഴില് തുടങ്ങിയവയും ഇക്കാലത്തിനുള്ളില് തന്നെ ബിജെഡിയ്ക്കെതിരേ കാവിപാര്ട്ടി ഉയര്ത്തിയ വിഷയങ്ങളാണ്.
‘Dis’Qualified MP’: ആസൂത്രിത പദ്ധതിയോ, ബിജെപിക്ക് പറ്റിയ വലിയ അബദ്ധമോ?ബിജെപിയുടെ അടവുകള് സഖ്യകക്ഷിയായിരുന്ന കാലത്ത് തന്നെ മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുള്ള ആണാണ് പട്നായിക്. അവര് ഉയര്ത്തുന്ന ഓരോ ആരോപണത്തിനും ജനസമ്പര്ക്ക പരിപാടിയിലൂടെ തന്നെ അദ്ദേഹം മറുപടി എത്തിക്കാന് തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ ഒക്ടോബറിലാണ് സംസ്ഥാന സര്ക്കാരിന്റെ ക്ഷേമപദ്ധതികള് ജനങ്ങളിലെത്തിക്കാന് ജനസമ്പര്ക്ക യാത്ര നടത്തിയത്. ‘നവീന് പട്നായിക്കിന്റെ ഏകലക്ഷ്യം ഒഡിഷയുടെ വികസനം മാത്രമാണ്’ എന്നതായിരുന്നു യാത്രയുടെ മുദ്രാവാക്യം. വാക്കില് മാത്രം ഒതുക്കാതെ വികസനകാര്യങ്ങള്ക്കായി പട്നായിക് ആരോഗ്യം, ഊര്ജം, ഫാര്മസ്യൂട്ടിക്കല് മേഖലകളിലെ നിക്ഷേപ സാധ്യത സംസ്ഥാനത്തെത്തിക്കാന് ബംഗളുരുവിലെ അടക്കം വ്യവസായികളെയും ഐടി വിദഗ്ധരെയും കാണാന് ശ്രമിച്ചതും വാര്ത്തകളില് ഇടം നേടിയിരുന്നു.
പട്നായ്ക്കിന്റെ ചാണിക്യ തന്ത്രങ്ങള് അമ്പരിപ്പിക്കുന്നവയാണ്. 2019ല് തിരഞ്ഞെടുപ്പുകാലത്ത് തനിക്കെതിരേ അതിശക്തമായ ആരോപണങ്ങള് ഇളക്കിവിട്ട ബിജെപിയ്ക്ക് രാജ്യസഭയിലെക്ക് പാര്ട്ടിയ്ക്ക് കിട്ടിയ 3 സീറ്റില് ഒന്ന് അദ്ദേഹം വച്ചുനീട്ടുകയുണ്ടായി. അതായാത് സഖ്യം ഉപേക്ഷിച്ചെങ്കിലും കാവിപാര്ട്ടിയോട് പ്രശ്നമില്ലെന്ന ഒരു സന്ദേശം നല്കുക, ഒപ്പം പഴയ സഖ്യകക്ഷികളെ സഖ്യം അവസാനിച്ചാല് ഉപദ്രവിക്കുന്ന ബിജെപിയുടെ പരിപാടിയില് നിന്നും രക്ഷ ഉറപ്പാക്കുക. ഇതായിരുന്നു ആ സീറ്റുദാനത്തിന്റെ പിന്നില്. നേരത്തെ പഴയ സഖ്യകക്ഷിയും പിന്നീട് ശത്രുവുമായ തെലുങ്കുദേശം പാര്ട്ടിയില് നിന്ന് 6-ല് നാല് രാജ്യസഭാ അംഗങ്ങളെ ബിജെപി അടിച്ച് മാറ്റിയിരുന്നു. ഈ തന്ത്രം ബിജെഡിയിലേക്ക് വരാതിരിക്കാനാണ് നവീന് അനുനയ നീക്കത്തിലൂടെ കൃത്യമായി പ്രതിരോധ കോട്ട തീര്ത്തത്. പട്നായിക്കിന്റെ സീറ്റ് ദാന ഔദാര്യത്തില് സന്തോഷമുണ്ടെങ്കിലും അടുത്ത നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് പ്രതിപക്ഷത്ത് നിന്ന് ഭരണപക്ഷത്തെത്തുകയാണ് ബിജെപിയുടെ ലക്ഷ്യം. പാര്ട്ടി നേരിടുന്ന പ്രധാന വെല്ലുവിളി നവീന് പട്നായിക്കിനു പകരം വയ്ക്കാന് നേതാവിനെ കണ്ടെത്തുകയാണ്.