അമ്മയായതിന് ശേഷമുള്ള ഈ മാറ്റങ്ങൾ അത്ര നിസ്സാരമായ കാണേണ്ട

അമ്മയായി കഴിയുമ്പോൾ പലതരം മാറ്റങ്ങളിലൂടെയാണ് ഓരോ സ്ത്രീയും കടന്നുപോകുന്നത്. കുഞ്ഞിന്റെ കാര്യങ്ങളിലായിരിക്കും ഈ സമയം കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ. പലർക്കും നേരാംവണ്ണം ഉറങ്ങാൻ പോലും സമയം കിട്ടാറില്ല. ഇതുകൂടാതെ പ്രസവാനന്തര പ്രശ്നങ്ങൾ വേറെ.

സിംഗിൾ ജീവിതത്തിൽ നിന്ന് വിവാഹജീവിതത്തിലേയ്ക്കും അവിടുന്ന് മാതൃത്വത്തിലേയ്ക്കും മാറുന്നത് പല സിനിമകളിലും കാണുന്നതുപോലെ അത്ര എളുപ്പമുള്ള കാര്യമല്ല. പ്രസവശേഷം, ഒരു കുഞ്ഞിന് ജന്മം നൽകിയതിന് ശേഷം ഒരു സ്ത്രീ ശാരീരികമായും മാനസികമായും എങ്ങനെയൊക്കെ മാറുന്നു?

2016 ൽ നാഷണൽ ലൈബ്രറി ഓഫ് മെഡിസിൻ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ഒരു പഠനത്തിൽ പറയുന്നത് അമ്മയാകുന്നത് ജീവിതത്തിലെ സന്തോഷകരമായ മുഹൂർത്തമാണെങ്കിലും അത്, പ്രത്യേകിച്ച് ആദ്യത്തെ കുഞ്ഞിന്റെ ജനനം ഒരു സ്ത്രീയെ സമ്മർദ്ദത്തിലാക്കുന്നുണ്ട്. ഗർഭധാരണവും അമ്മയാകുന്നതുമൊക്കെ ജീവിതത്തിലെ നിർണ്ണായക കാര്യമാണെങ്കിലും പ്രസവശേഷമുള്ള ആദ്യ വർഷം ശാരീരികവും മനസുകവും വൈകാരികവുമായ ധാരാളം മാറ്റങ്ങൾ സ്ത്രീയുടെ ജീവിതത്തിൽ സംഭവിക്കുന്നു എന്ന് ‘Journey to Motherhood in the First Year After Child Birth‘ എന്ന പഠന റിപ്പോർട്ട് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു.

പൊടുന്നനെ കരയും, കുഞ്ഞിനെ അവഗണിക്കും, ഭർത്താവിനോട് പോലും അകൽച്ച തോന്നും, ചെയ്യണമെന്ന് തോന്നുന്ന പല കാര്യങ്ങളും ചെയ്യാനാകാതെ വരും.

തലച്ചോറിനെ ബാധിക്കുന്നത്

സൈന്റിഫിക്ക് അമേരിക്കൻ (Scientific American) 2006 ൽ The Maternal Brain എന്നൊരു റിപ്പോർട്ട് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നു. ഇതിലും പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന കാര്യം ഗർഭധാരണവും മാതൃത്വവും സ്ത്രീയുടെ തലച്ചോറിന്റെ ഘടനയെപോലും സ്വാധീനിക്കുന്നു എന്നാണ്. ഗർഭകാലത്തും കുഞ്ഞ് ജനിച്ചതിന് ശേഷവും മുലയൂട്ടുന്ന സന്ദർഭങ്ങളിലുമൊക്കെ ഉണ്ടാകുന്ന ഹോർമോൺ വ്യതിയാനങ്ങൾ സ്ത്രീയുടെ തലച്ചോറിനെ ഗണ്യമായ രീതിയിൽ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ട്.

ശാരീരിക മാറ്റങ്ങൾ

ഒരു കുഞ്ഞിന്റെ വരവ് ഒരു സ്ത്രീയുടെ ജീവിതത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വഴിത്തിരിവാണ്. എന്നിരുന്നാലും ഗർഭകാലവും അതിന് ശേഷവുമുള്ള അവസ്ഥകൾ അവളെ ശാരീരികമായ പല മാറ്റങ്ങൾക്കും വിധേയയാക്കുന്നുണ്ട്. ശരീരത്തിലെ ധാതുക്കളുടെ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ മുലയൂട്ടുന്ന അമ്മമാരിൽ പല അസ്വസ്ഥതകളും സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ക്ഷീണം, കാൽസ്യം ലെവലിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങൾ കൂടാതെ ശരീരത്തിലെ മാറ്റങ്ങളും അവൾ അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

രണ്ട് വർഷം മുമ്പ് ദീപ ഖോസ്‌ല (Diipa Büller-Khosla) തന്റെ ഇൻസ്റ്റാഗ്രാം പേജിൽ പ്രസവാനന്തരം തനിക്ക് വന്ന മാറ്റങ്ങളെ കുറിച്ച് എഴുതിയ കുറിപ്പും ചിത്രങ്ങളും പ്രസവശേഷം ഒരു സ്ത്രീ കടന്നു പോകുന്ന ശാരീരിക മാറ്റങ്ങളെ വ്യക്തമാക്കുന്നതാണ്. ഇത്തരം മാറ്റങ്ങളെ കുറിച്ച് അധികമാരും പുറത്ത് പറയാൻ മടിക്കുമ്പോഴാണ് ദീപയുടെ ഈ പോസ്റ്റ് ശ്രദ്ധ നേടുന്നത്.

വണ്ണം വെച്ച ശരീരം, സ്ട്രെച്ച് മാർക്കുകൾ, പല ഭാഗങ്ങളിലും പ്രകടമാകുന്ന ഇരുണ്ട നിറം, മുടി കൊഴിച്ചിൽ എന്നിങ്ങനെ പോകുന്നു ആ മാറ്റങ്ങൾ. പ്രസവശേഷം പല സ്ത്രീകളും തന്റെ ശരീരം പഴയപടി എത്തിക്കാൻ ശ്രമിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ചിലർക്ക് അതിനുപോലും നേരം കിട്ടുന്നില്ല. പ്രസവശേഷം ധരിക്കണമെന്ന് കരുതി മാറ്റി വെച്ച പല വസ്ത്രങ്ങളും പ്രസവ ശേഷമുണ്ടായ വണ്ണക്കൂടുതൽ കാരണം ധരിക്കാനാകാത്ത അവസ്ഥ. പല ക്രീമുകളും എണ്ണയുമൊക്കെ പുരട്ടിയിട്ടും പോകാതെ തെളിഞ്ഞ് കിടക്കുന്ന സ്ട്രെച്ച് മാർക്ക്. കഴുത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള ഇരുണ്ട നിറം. ഇതൊന്നും പോരാഞ്ഞ് അടിക്കടി ഉണ്ടാകുന്ന മാനസിക ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ.

പ്രസവാനന്തര വിഷാദം

വിഷാദം പോലുള്ള പ്രസവാനന്തര മാനസിക പ്രശ്നങ്ങൾ (Postpartum depression) വളരെ നിസ്സാരമായി കാണ്ടേണ്ട ഒന്നല്ല. പ്രസവശേഷം, പ്രത്യേകിച്ച് ആദ്യത്തെ കണ്മണി ഉണ്ടായതിന് ശേഷം ചില അമ്മമാർ വലിയ തോതിലുള്ള വൈകാരിക മാറ്റങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകാറുണ്ട്. കുഞ്ഞ് ജനിച്ച ശേഷം ആഹ്ലാദവും ആനന്ദവുമൊക്കെ ഉണ്ടാകണമെന്ന് ശഠിക്കാനാകില്ല. കാരണം പല അമ്മമാരും ഈ സമയം വിഷാദം എന്ന അവസ്ഥയിലൂടെ കടന്നുപോകാറുണ്ട്. മലയാളികൾക്കും സുപരിചിതയായ അഭിനേത്രി സമീര റെഡ്ഢി താൻ നേരിട്ട പോസ്റ്റ്പാർട്ടം ഡിപ്രഷൻ എന്ന അവസ്ഥ വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്.

ആദ്യത്തെ കുഞ്ഞുമായി പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാധിക്കാത്ത അവസ്ഥ, ഉറക്കം തീരെ കിട്ടാത്ത രാത്രികൾ, കുഞ്ഞിനെ ഉപദ്രവിക്കാൻ തോന്നുന്നത്, ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ തോന്നുന്നത്, കുറ്റബോധം, അകാരണമായി കരച്ചിൽ തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളിലൂടെയൊക്കെ ചിലരെങ്കിലും കടന്നുപോകുമ്പോൾ ഇത്തരം കാര്യങ്ങളെ നിസ്സാരവത്കരിക്കാതെ വേണ്ട സമയത്ത് സഹായമെത്തിക്കുക പ്രധാനമാണ്.

പ്രസവാനന്തര മാനസിക പ്രശ്നങ്ങളെ മാനസിക രോഗമായി സമൂഹം ചിത്രീകരിക്കുമെന്ന ഭയം മൂലമാണ് പലരും ഇതേകുറിച്ച് സംസാരിക്കാൻ വിമുഖത കാണിക്കുന്നത്. സ്വയം മുറിവേല്പിക്കാനോ കുഞ്ഞിനെ ഉപദ്രവിക്കാനോ തോന്നുന്നുണ്ടെങ്കിൽ വൈദ്യ സഹായം ഉടൻ തേടണം.

സമൂഹത്തിന്റെ ഇടപെടലുകൾ

ഒരു കുഞ്ഞ് ജനിച്ച് കഴിഞ്ഞാൽ അമ്മയും കുഞ്ഞും നിരന്തരം പഴി കേൾക്കേണ്ടി വരുന്ന സാഹചര്യങ്ങളും നമ്മുടെ നാട്ടിൽ ഒട്ടും കുറവല്ല. കുഞ്ഞിന് നിറം പോരാ, വേണ്ടത്ര തൂക്കമില്ല, അമ്മക്ക് തടി വെക്കുന്നു, പഴയ ഭംഗി പോയി എന്നൊക്കെയുള്ള കമന്റുകൾ പറയുന്നവർ മനസിലാക്കുന്നില്ല ഇതൊക്കെ അമ്മയെ എത്രമാത്രം മാനസികമായി തളർത്തുന്നുണ്ട് എന്നത്. മുലപ്പാൽ ഇല്ലെങ്കിൽ, ഭക്ഷണം കൂടുതൽ കഴിച്ചാൽ, കുഞ്ഞ് നിർത്താതെ കരഞ്ഞാൽ, അമ്മ ഒന്ന് ഉറങ്ങിയാൽ ഒകെ കുറ്റം അമ്മയ്ക്കാണ്. ഇതിനെ നേരിടാൻ ഏറ്റവും മികച്ച മാർഗ്ഗം ഇത്തരക്കാരെ അകറ്റി നിർത്തുകയാണ്.

ഒരു കുഞ്ഞ് ജനിക്കുന്നതോടെ ഒരു സ്ത്രീയുടെ ജീവിതം ആകെ മാറിമറിയുകയാണ്. സ്വന്തം കാര്യങ്ങൾ നോക്കാൻ നേരം കിട്ടാതെ കുഞ്ഞിന്റെ പരിചരണവും മുലയൂട്ടലുമൊക്കെയായി പല സ്ത്രീകളുടെയും ജീവിതം അടിമുടി മാറും. ജോലിക്കാരായ അമ്മമാരാണെങ്കിൽ പിന്നെ പറയുകയും വേണ്ട. ഇത്തരം പ്രശ്നങ്ങളെ നേരിടണമെങ്കിൽ അവൾക്ക് ആദ്യം വേണ്ടത് കുടുംബാംഗങ്ങളുടെ പരിപൂർണ്ണ പിന്തുണയാണ്. കൂടാതെ കുഞ്ഞിന്റെയും അമ്മയുടെയും പരിചരണത്തിൽ പങ്കാളിയുടെ സാനിധ്യവും പ്രധാനമാണ്.

പ്രസവശേഷം ഒരു സ്ത്രീയ്ക്ക് ആവശ്യത്തിന് വിശ്രമവും മതിയായ ഉറക്കവും ആവശ്യമാണ്. കൂടാതെ ലഘു വ്യായാമങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്നതും സംഗീതം കേൾക്കുന്നതുമൊക്കെ മാനസികാവസ്ഥ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഗുണം ചെയ്യും. നിങ്ങൾക്ക് മാനസികമായോ ശാരീരികമായോ എന്തെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് നേരിടുന്നെങ്കിൽ അത് നിങ്ങളുടെ പങ്കാളിയുമായി തുറന്ന് സംസാരിക്കുക.